​THE BEATLES

Klubowe początki

Autorstwo nazwy zespołu przypisuje się Lennonowi oraz Sutcliffe’owi, którzy w kwietniu 1960 roku zaproponowali ją McCartneyowi oraz Harrisonowi. Cztery miesiące później, w sierpniu, tuż przed wyjazdem do Hamburga na, jak się miało okazać, obfitujące w liczne ekscesy występy, do czwórki gitarzystów dołączył perkusista Best. Jednak najbardziej emblematycznym miejscem dla Beatlesów tego okresu był liverpoolski klub „The Cavern”. W sylwestra 1961/1962 Beatlesi podróżowali do Londynu na przesłuchanie do Decca Records. Ostatecznie wytwórnia nie podpisała z nimi kontraktu, co do dziś uważa się za największą pomyłkę w historii przemysłu fonograficznego. Stuart Sutcliffe odszedł z zespołu na krótko przed swą przedwczesną śmiercią, która nastąpiła 10 kwietnia 1962. Cztery miesiące później – 16 sierpnia – za namową niezadowolonego z gry Besta producenta George’a Martina, grupa w kontrowersyjnych okolicznościach zwolniła perkusistę i zastąpiła go przyjacielem zespołu – Ringo Starrem. Zespół też za namową menedżera Briana Epsteina zmienił wizerunek z niegrzecznych chłopców w skórach na garnitury. Ten etap kariery kończy podpisanie kontraktu z EMI.

 

Beatlemania

Na koncertach The Beatles zaczyna dochodzić do scen zbiorowej histerii. Zjawisko to nazwano Beatlemanią. Swój pierwszy album Please Please Me Beatlesi nagrali 11 lutego 1963 roku. Kompozycja Lennona, również zatytułowana „Please Please Me”, stała się pierwszym hitem zespołu. 10 września Beatlesi podarowali Rolling Stonesom utwór „I Wanna Be Your Man”, która okazała się pierwszym hitem Stonesów. W lutym 1964 roku piosenką „I Want to Hold Your Hand” Beatlesi w końcu podbijają największy rynek fonograficzny – Amerykę. Wydarzenie to zapoczątkowało tzw. Brytyjską Inwazję. Zespół pobił wówczas rekord oglądalności, w telewizyjnym programie The Ed Sullivan Show, który oglądało ponad 73 mln Amerykanów co stanowi 45% ówczesnej populacji tego kraju. W kwietniu pięć pierwszych miejsc „Billboardu” okupowały piosenki The Beatles. 28 sierpnia w Nowym Jorku zespół spotkał Boba Dylana. Stał się on dla nich inspiracją m.in. wprowadzając w świat narkotyków. Fanem zespołu był Jimi Hendrix.

 

Muzyczne dojrzewanie

W nagraniach zespołu z lat 1965–1966 słychać wyraźną metamorfozę. Muzyka stała się ambitniejsza, a teksty poważniejsze. Fascynacja Harrisona muzyką indyjską odpowiedzialna jest za wprowadzenie do procesu nagraniowego egzotycznego instrumentarium. 6 sierpnia 1965 roku została na rynek trafiła kompozycja „Yesterday”, której melodia objawiła się McCartneyowi we śnie. Pobiła ona wiele rekordów, m.in. jest najczęściej aranżowaną w historii i jedną z najczęściej emitowanych w radiu. Wyjątkowym wydarzeniem jak na owe czasy był koncert The Beatles na stadionie baseballowym Shea Stadium w Nowym Jorku 15 sierpnia. Po raz pierwszy bowiem w historii 55 600 fanów zgromadziło się na stadionie by wysłuchać koncertu rockowego. 27 sierpnia w Los Angeles Beatlesi spotkali swego idola – Elvisa Presleya. Po latach wyszło na jaw, że Presley kibicował CIA w próbach blokowania zespołu w Stanach Zjednoczonych, zarzucając Beatlesom sprowadzanie młodzieży na złą drogę. 26 października Beatlesi zostali uhonorowani przez królową Elżbietę II Orderami Imperium Brytyjskiego. Rok 1966 okazał się przełomowy dla zespołu. W marcu John Lennon udzielił niefortunnego wywiadu, w którym stwierdził, że „Beatlesi są popularniejsi od Jezusa”. W Wielkiej Brytanii te słowa przeszły bez większego rozgłosu, lecz w USA, a zwłaszcza na południu, wyjęta z kontekstu wypowiedź doprowadziła między innymi do fali ostentacyjnego palenia ich płyt. Wprawdzie już wcześniej pod adresem zespołu padały pogróżki, jednak stały się one poważne, gdy zespołem zaczął się interesować Ku Klux Klan. 29 sierpnia w San Francisco The Beatles zagrali swój ostatni koncert. Zaprzestali koncertowania między innymi ze względu na wszelkiej maści krzyki i piski fanów, które zagłuszały muzykę. Skoncentrowali się na działalności studyjnej. Rozpoczął się tym samym ostatni okres historii The Beatles.

 

Lata studyjne i rozpad

Zamknięcie się Beatlesów na długie miesiące w studiu było tak naprawdę ich wyzwoleniem. W końcu mogli w pełni wykorzystać możliwości ówczesnej techniki, nie przejmując się tym, jak później zagrać muzykę na żywo. Wydana 1 czerwca 1967 roku płyta Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, pierwsza nagrana po zaniechaniu działalności koncertowej, jest przez większość krytyków uznawana za najważniejszą płytę w historii. Jest to jeden z pierwszych albumów koncepcyjnych będący prekursorem progresywnego rocka, swoista opera rockowa będąca substytutem koncertu. Większość krytyków zgadza się, że magnum opus albumu, jak i całej spuścizny The Beatles, jest wieńcząca dzieło kompozycja Lennona i McCartneya „A Day in the Life”. Kolejnym wydarzeniem bez precedensu była pierwsza światowa transmisja satelitarna, w której wzięli udział Beatlesi. 25 czerwca w programie Our World w towarzystwie m.in. Marianne Faithfull, Micka Jaggera, Erica Claptona i Keitha Moona (z którymi półtora roku później Lennon wystąpił w przedsięwzięciu The Rolling Stones Rock And Roll Circus) Beatlesi wykonali na żywo kompozycję „All You Need Is Love”, która stała się jednym z hymnów ruchu hippisowskiego. Początek końca Beatlesów zwiastowała śmierć ich menedżera, Briana Epsteina, 27 sierpnia. Beatlesów ogarnęło przerażenie, ponieważ nie mieli pojęcia, jak znaleźć się w nowej sytuacji. W zespole zapanował chaos, który sprzyjał rodzeniu się konfliktów. Najbardziej podzieliła ich kwestia schedy po Epsteinie. Paul McCartney widział na tym stanowisku swego teścia, Lee Eastmana, podczas gdy reszta zespołu preferowała menedżera Rolling Stonesów – Allena Kleina. Skłóconych muzyków bezskutecznie próbował godzić i zachęcać do ostatnich wysiłków twórczych George Harrison, zapraszając Claptona na sesje nagraniowe do Białego Albumu, a także Billy’ego Prestona na przeciągające się sesje do albumu Let It Be. Ostatecznie to Kleinowi powierzono misję ratowania Apple – korporacji Beatlesów. Praktycznym końcem zespołu było ukrywane przed opinią publiczną odejście we wrześniu 1969 roku Lennona, ale za oficjalną datę rozpadu uznaje się 10 kwietnia 1970, kiedy McCartney publicznie ogłosił swoje odejście.

 

Epilog 

Po rozpadzie zespołu, jego członkowie długo jeszcze odnosili znaczne muzyczne sukcesy. Pierwszym Beatlesem, którego album trafił na listy przebojów, był George Harrison z albumem All Things Must Pass. Później udało mu się napisać i wydać kilka przebojów i dobrze przyjętych albumów, lecz pod koniec lat 80. odsunął się na bok i zajął życiem prywatnym. Zmarł na raka krtani w 2001 roku. John Lennon przez całe lata 70. pozostawał aktywny muzycznie i stał się jednym z najważniejszych muzyków tamtego okresu, jego kariera została gwałtownie przerwana gdy został zastrzelony w Nowym Jorku pod koniec 1980 roku. Paul McCartney i Ringo Starr również kontynuowali kariery muzyczne. Paul przez lata 70., 80. i 90. aktywnie zajmował się nagrywaniem nowych albumów (z których wiele zajmowało czołówki list przebojów), a także koncertowaniem. Starr również pozostał aktywny, i choć nie odniósł takiego sukcesu jak pozostali Beatlesi, wydał kilka przebojów i grał w wielu produkcjach filmowych.

Przez całe lata 70. świat nurtowało pytanie czy zespół The Beatles reaktywuje się. Próbowano skusić ich proponując astronomiczne kwoty za jeden wspólny występ. Wprawdzie panujące między muzykami relacje pozostawiały wiele do życzenia jednak wielbiciele gorąco wierzyli w powrót zespołu. Nadzieja fanów na reaktywację została brutalnie rozwiana 8 grudnia 1980 roku, gdy w Nowym Jorku zastrzelony został Lennon. Następnego dnia podczas koncertu w Wembley Arena w Londyniezespół Queen zagrał w hołdzie Lennonowi, grając jego wielki przebój „Imagine”. Poza tym na płycie Hot Space nagrali kompozycję „Life Is Real (Song For Lennon)”. Był to tylko jeden z wielu podobnych hołdów złożonych Lennonowi.

9 września 2009 roku został wydany The Beatles Stereo Box Set, w skład którego wchodziła cała dyskografia umieszczona na 16 płytach audio oraz wzbogacone o krótkie filmy dokumentalne w formacie QuickTime dotyczące danego albumu (z wyjątkiem zestawu Past Masters). Wydawnictwo wydane zostało również jako Mono Box Set, składającym się 13 płyt w wersji mono. 7 grudnia 2009 roku wydano 16 GB limitowany (30 tys. egzemplarzy) nośnik USB w kształcie jabłka. Umieszczono na nim cały zremasterowany materiał zespołu w audiofilskiej jakości (24-bitowy FLAC, 44.1kHz, 320 kbps MP3). Nośnik prócz utworów posiadał także 13 minidokumentów w formacie wideo MPEG4 oraz zestaw oryginalnych okładek i książeczek do każdego albumu w formie plików Flash. Oczekiwany zremasterowany zestaw albumów wydany w 2009 roku zastąpił stary (z 1987 r.), który był zgraniem z płyt winylowych. Studyjny proces poprawy jakości nagrań dokonali starsi pracownicy wytwórni: George Martin, Simon Gibson, Paul Hicks, Sean Magee, Guy Massey, Sam Okell, Steve Rooke, Allan Rouse i trwał 4 lata. Niestety nie wszystkie utwory udało się ponownie zremasterować („She Loves You”, „I’ll Get You”, „Love Me Do”, „P.S. I Love You”) ze względu na to, że oryginalne taśmy zostały uszkodzone lub zgubione, tak więc ścieżki te zostały zgrane z prywatnych kolekcji płyt winylowych.

16 listopada 2010 roku dyskografia zespołu trafiła do cyfrowej sprzedaży w sklepie iTunes, trafiając na czołowe listy przebojów tego sklepu. Stanowiło to zarazem koniec sporu firmy Apple z Beatlesowską Apple Records.

Ringo Starr wystąpił w Polsce w roku 2011, a Paul McCartney w 2013 roku.